Khả năng phòng chống quá nhiệt do biến đổi khí hậu của các tòa nhà dân cư tại Montenegro

Khả năng phòng chống quá nhiệt do biến đổi khí hậu của các tòa nhà dân cư tại Montenegro

Climate-change-induced overheating prevention capacity of Montenegrin residential buildings

SHARE COMMENTS

1 – GIỚI THIỆU

Nghiên cứu này đánh giá khả năng phòng chống quá nhiệt của các tòa nhà dân cư tại Montenegro dưới ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, xem xét các yếu tố như đặc điểm tòa nhà, hành vi người cư ngụ và điều kiện khí hậu hiện tại và tương lai.

Đầu tiên, một khảo sát được thực hiện để thu thập nhận thức của cư dân về tiện nghi nhiệt và xác định các biện pháp thiết kế thụ động hiện có hoặc cần được triển khai để giảm thiểu nguy cơ quá nhiệt. Tiếp theo, dữ liệu khí hậu được phân tích để đánh giá điều kiện khí hậu hiện tại và dự báo trong tương lai, đồng thời tiềm năng sinh khí hậu (bioclimatic potential) trong việc phòng chống quá nhiệt cũng được tính toán cho từng khu vực. Cuối cùng, một phương pháp mới đã được phát triển để đánh giá khả năng phòng chống quá nhiệt của tòa nhà, kết hợp dữ liệu khảo sát với dữ liệu khí hậu.

Phân tích khí hậu cho thấy số ngày có nguy cơ quá nhiệt đang gia tăng, với các khu vực lạnh hơn có mức độ tổn thương cao nhất trước biến đổi khí hậu. Do đó, chính quyền và các nhà thiết kế cần có các biện pháp chủ động để cải thiện khả năng chống chịu khí hậu của các khu vực này. Ngoài ra, nghiên cứu cũng phát hiện rằng các biện pháp thụ động hiện có chưa được sử dụng hiệu quả, khi người dân chủ yếu dựa vào điều hòa nhiệt độ để ngăn ngừa quá nhiệt. Điều này đòi hỏi việc áp dụng các biện pháp thụ động phức tạp hơn nhằm đảm bảo khả năng chống chịu của tòa nhà và hạn chế tình trạng quá nhiệt dưới tác động của khí hậu tương lai.

2 – MÔ TẢ HỆ THỐNG

Hệ thống nghiên cứu bao gồm các tòa nhà dân cư tại Montenegro, với dữ liệu thu thập từ 25 đô thị, trong đó 14 đô thị có số lượng mẫu khảo sát đáng kể được đưa vào phân tích. Tổng cộng 1.034 phiếu khảo sát đã được thu thập, trong đó 1.029 phiếu hợp lệ. Các tòa nhà được chia thành ba nhóm khí hậu chính, dựa trên đặc điểm khí hậu hiện tại và dự báo trong tương lai.

Hệ thống khảo sát bao gồm các yếu tố sau:

• Đặc điểm tòa nhà: Loại hình nhà ở (nhà riêng, chung cư…), vật liệu xây dựng, hệ thống cách nhiệt, vị trí địa lý.
• Cảm nhận tiện nghi nhiệt của cư dân: Mức độ chấp nhận nhiệt độ vào ban ngày và ban đêm.
• Các biện pháp phòng chống quá nhiệt: Sử dụng bóng râm, thông gió tự nhiên, che chắn mặt trời, điều hòa không khí.

3 – PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Nghiên cứu áp dụng phương pháp đánh giá nhiều giai đoạn, bao gồm:

Khảo sát người cư ngụ:

• Thực hiện khảo sát toàn quốc, thu thập ý kiến của người dân về cảm nhận nhiệt và các biện pháp kiểm soát nhiệt độ trong nhà.
• Phân tích thống kê dữ liệu khảo sát để đánh giá mức độ chấp nhận nhiệt độ của cư dân.

Phân tích khí hậu:

• Sử dụng dữ liệu từ Hệ thống Thông tin Địa lý Năng lượng Mặt trời (PVGIS) để đánh giá điều kiện khí hậu hiện tại và dự báo trong tương lai (giai đoạn 2066–2095).
• Phân tích nguy cơ quá nhiệt, bao gồm số ngày có nhiệt độ vượt quá mức tiện nghi.

Đánh giá khả năng phòng chống quá nhiệt:

• Xác định các biện pháp thụ động cần thiết để phòng chống quá nhiệt trong từng khu vực.
• Liên kết kết quả khảo sát với dữ liệu khí hậu để đánh giá mức độ sẵn sàng của các tòa nhà trước nguy cơ quá nhiệt trong tương lai.

4 – KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

Phân tích dữ liệu khảo sát cho thấy 79% các tòa nhà có biện pháp che nắng, nhưng chỉ 19% sử dụng thông gió kết hợp với che nắng, và chỉ 17% kết hợp nhiều biện pháp thụ động để kiểm soát quá nhiệt.

Phân tích khí hậu cho thấy nhiệt độ trung bình hàng năm sẽ tăng 4.7°C vào cuối thế kỷ này, với số ngày có nguy cơ quá nhiệt tăng trung bình 60 ngày/năm. Một số khu vực như Ulcinj và Bar có thể bị quá nhiệt hơn 50% thời gian trong năm.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng hệ thống điều hòa không khí được sử dụng rộng rãi, nhưng vẫn có mức độ không hài lòng với tiện nghi nhiệt cao. Các khu vực có mức độ nóng cao hơn có tỷ lệ sử dụng điều hòa cao hơn, nhưng cũng có cảm giác không thoải mái nhiệt cao hơn, cho thấy hệ thống làm mát cơ học chưa đủ hiệu quả hoặc không được sử dụng đúng cách.

Kết quả phân tích cho thấy hệ thống xây dựng hiện tại của Montenegro chưa sẵn sàng để chống chịu biến đổi khí hậu, và các biện pháp thụ động như thông gió tự nhiên và che nắng vẫn chưa được sử dụng tối ưu.

5 – KẾT LUẬN

Nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao khả năng chống chịu quá nhiệt trong các tòa nhà dân cư tại Montenegro, đặc biệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang gia tăng.

Các phát hiện chính bao gồm:

• Các biện pháp thụ động chưa được sử dụng hiệu quả, khiến các tòa nhà phụ thuộc quá nhiều vào điều hòa không khí.
• Nhiệt độ trung bình hàng năm có thể tăng tới 4.7°C vào cuối thế kỷ này, làm tăng nguy cơ quá nhiệt.
• Các khu vực lạnh hơn hiện nay sẽ có nguy cơ quá nhiệt cao hơn trong tương lai, đòi hỏi chính sách thích ứng sớm.

Nghiên cứu đề xuất các biện pháp thích ứng khí hậu, bao gồm:

• Khuyến khích các biện pháp thụ động như che nắng, thông gió tự nhiên, và sử dụng vật liệu có khối nhiệt cao.
• Xây dựng các quy chuẩn thiết kế tòa nhà thích ứng với khí hậu trong tương lai.
• Tăng cường chính sách hỗ trợ cải tạo tòa nhà để nâng cao khả năng chống chịu với quá nhiệt.